تحلیل قرآنی سیره سیاسی اجتماعی امام سجاد علیه السلام

معصوم که در تمامی ابعاد، شخصیتی است قرآنی، لذا سیره و رفتار ایشان تبیین عملی قرآن کریم است. به همین لحاظ می طلبد که این ارتباط بین قرآن و سیره معصوم روشن گردد. لذا هدف از این پژوهش ، بررسی و تحلیل قرآنی سیره عملی امام سجاد علیه السلام در دو بعد سیاسی و اجتماعی می باشد. دوران امام سجاد علیه السلام دورانی بود که مسئله تقیه فتح باب شد و ایشان به جهت جو خفقان و رعب و وحشتی که حکام جور برای اهل بیت و پیروانشان ایجاد کرده بودند تقیه را ضامن بقای شیعه تشخیص داده و بر این اساس عمل مینمودند لذا سیره ایشان باید بر حول این مسئله تحلیل گردد. با وجود چنین جوی امام علیه السلام در باب مسائل سیاسی و اجتماعی تمامی تلاش خویش را بکار گرفتند تا خلأ ناشی از عدم تدبیر درست غاصبان حکومت اسلامی در این دو حوزه به گونه ای جبران گردد. پژوهش حاضر شامل سه فصل می باشد؛ مباحث اصلی که هدف این نوشتار می باشد در فصل دوم و سوم منظور گردیده و فصل نخست، حکم مقدمه بحث را دارد. درفصل اول به بررسی مبانی بحث پرداخته شده است از جمله مبانی سیره، اجتماع و سیاست؛ فصل دوم به بررسی و تحلیل قرآنی سیره عملی امام سجاد علیه السلام در بعد سیاسی اختصاص داده شده است که شامل پنج بخش می باشد: بررسی وضعیت سیاسی عصر امام؛ بررسی سیره امام در کربلا، اسارت، دوران بعد از اسارت و تطبیق آن با قرآن؛ بررسی مواضع امام نسبت به قیام های بعد از نهضت عاشورا و تطبیق آن با قرآن ؛ بررسی اخلاق و رفتار سیاسی امام و تطبیق آن با قرآن ؛ بررسی اجمالی صحیفه سجادیه و مبانی حکومت اسلامی و تحلیل قرآنی سیره امام در این بخش. در فصل سوم به بررسی و تحلیل قرآنی سیره عملی امام در بعد اجتماعی پرداخته ایم که شامل دو بخش است: بررسی نظامات اجتماعی عصر امام از جمله: نظام اقتصادی، آموزشی و تربیتی، علمی، ادبی و فرهنگی و تحلیل قرآنی سیره امام در هر مورد؛ بررسی رفتارهای اجتماعی امام در برخورد با فرقه های مختلف و تحلیل قرآنی آن. اما حاصل و نتیجه کلی بحث این است که رفتار و سیره سیاسی اجتماعی امام سجاد علیه السلام با قرآن مطابقت دارد، به بیان دیگر سیره و رفتار ایشان تبیین عملی قرآن کریم است. کلید واژه ها: قرآن، اهل بیت علیهم السلام، امام سجاد علیه السلام، سیره، سیاست، اجتماع